BROSZURA INFORMACYJNA DO ZEZNANIA PIT-36
O WYSOKOŚCI OSIĄGNIĘTEGO DOCHODU (PONIESIONEJ STRATY)
ZA 2023 ROK

1. prowadzili:
   • pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, w tym pozarolniczą działalność gospodarczą, w ramach której osiągali dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej podlegające opodatkowaniu według 5% stawki podatku,
   • działy specjalne produkcji rolnej opodatkowane na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej,
2. uzyskali przychody:
   • z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy, jeżeli odpłatne zbycie zostało dokonane przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie rzeczy,
   • od których byli obowiązani samodzielnie opłacać zaliczki na podatek,
   • ze źródeł przychodów położonych za granicą,
   • z innych źródeł, opodatkowanych na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, od których ani płatnik, ani podatnik w ciągu roku podatkowego nie miał obowiązku odprowadzania zaliczek,
3. korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 44 ust. 7a ustawy (tzw. kredyt podatkowy),
4. są obowiązani dokonać doliczenia na podstawie art. 44 ust. 7f ustawy,
5. są obowiązani doliczyć do swoich dochodów dochody małoletnich dzieci,
6. obniżają dochody o straty z lat ubiegłych,
7. wykazują należny zryczałtowany podatek dochodowy, o którym mowa w art. 29, 30 i 30a ustawy, jeżeli podatek ten nie został pobrany przez płatnika.

Formularz PIT-36 przeznaczony jest zarówno dla podatników opodatkowujących swoje dochody indywidualnie, jak i łącznie z dochodami małżonka albo w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, w tym także dla osób mających miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, które przychody wymienione w art. 29 ust. 1 ustawy, opodatkowują przy zastosowaniu skali podatkowej.

Wyboru sposobu opodatkowania podatnicy dokonują w poz. 6, 7 i 8 poprzez zaznaczenie odpowiednich kwadratów. Przed zaznaczeniem odpowiednich kwadratów należy zapoznać się z warunkami, jakie trzeba spełnić, aby skorzystać z wybranego sposobu opodatkowania.

ŁĄCZNE OPODATKOWANIE DOCHODÓW MAŁŻONKÓW

1. podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (art. 3 ust. 1 ustawy),
2. pozostają w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej: przez cały 2023 rok albo od dnia zawarcia związku małżeńskiego do końca 2023 roku, w przypadku gdy związek małżeński zawarli w 2023 roku,

1. nie stosuje art. 30c ustawy (dotyczy opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z działów specjalnych produkcji rolnej 19% stawką podatku) lub przepisów ustawy o ryczałcie¹⁾ (z wyjątkiem art. 6 ust. 1a ustawy o ryczałcie, czyli tzw. najmu prywatnego), w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń, oraz
2. nie podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym²⁾.

Wniosek o łączne opodatkowanie dochodów może być wyrażony przez jednego z małżonków. Wyrażenie wniosku przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów.

Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania (art. 6 ust. 2a ustawy).

ŁĄCZNE OPODATKOWANIE DOCHODÓW MAŁŻONKÓW W SPOSÓB PRZEWIDZIANY DLA WDÓW I WDOWCÓW

1. zmarł w trakcie roku 2023, albo
2. zmarł w 2024 r. przed złożeniem zeznania za rok 2023,

1. nie stosuje art. 30c ustawy (dotyczy opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z działów specjalnych produkcji rolnej 19% stawką podatku) lub przepisów ustawy o ryczałcie (z wyjątkiem art. 6 ust. 1a ustawy o ryczałcie, czyli tzw. najmu prywatnego), w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń, oraz
2. nie podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym.

OPODATKOWANIE DOCHODÓW OSOBY SAMOTNIE WYCHOWUJĄCEJ DZIECI

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w krajowych lub zagranicznych przepisach o systemie oświaty lub szkolnictwie wyższym, jeżeli w 2023 r. – poza dochodami z renty rodzinnej - dziecko nie uzyskało innych dochodów podlegających opodatkowaniu przy zastosowaniu skali podatkowej lub na zasadach określonych w art. 30b ustawy, bądź przychodów objętych ulgą dla młodych lub ulgą na powrót (o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152 ustawy), w łącznej wysokości przekraczającej 19 061,28³⁾,

1. nie stosuje art. 30c ustawy (dotyczącego opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z działów specjalnych produkcji rolnej 19% stawką podatku) lub przepisów ustawy o ryczałcie (z wyjątkiem art. 6 ust. 1a ustawy o ryczałcie, czyli tzw. najmu prywatnego), w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń, oraz
2. nie podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym.

WYBÓR OPODATKOWANIA PRZEWIDZIANY W ART. 29 UST. 4 USTAWY

Zasadę tę stosuje się, jeżeli istnieje podstawa prawna wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Jeżeli pozycja przeznaczona do wpisywania kwoty nie będzie wypełniona – urząd skarbowy⁴⁾ przyjmie, że podatnik wpisał „0”.

Uwaga! Niektóre pozycje muszą być jednak bezwzględnie wypełnione. Dotyczy to w szczególności danych identyfikacyjnych, w tym identyfikatora podatkowego NIP albo numer PESEL.

Numer PESEL wpisują do zeznania osoby objęte rejestrem PESEL, które w roku podatkowym:

• nie prowadziły działalności gospodarczej,
• nie były zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług,
• nie były płatnikami (zarówno składek na ubezpieczenia społeczne/ubezpieczenie zdrowotne, jak i podatku, np. z tytułu zatrudnienia pracownika).

Załącznikami do zeznania PIT-36 są: PIT/B, PIT/D, PIT/M, PIT/O, PIT/ZG, PIT/BR, PIT/DS, PIT/MIT, PIT/IP, PIT/PM, PIT/NZI, PIT/Z, PIT/SE, PIT-2K, SSE-R oraz certyfikat rezydencji (opis załączników znajduje się w części U tej broszury).

PODSTAWA PRAWNA
Obowiązek złożenia zeznania wynika z art. 45 ust. 1 ustawy.

TERMIN SKŁADANIA
Zeznanie za 2023 r. należy złożyć w terminie od 15 lutego do 30 kwietnia 2024 r.

Uwaga! Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego 2024 r.
Podatnicy niemający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania dla celów podatkowych (podlegający ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu), jeżeli osiągnęli w roku podatkowym dochody ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez pośrednictwa płatników lub za pośrednictwem płatników nieobowiązanych do dokonania rocznego obliczenia podatku, a zamierzają opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed ww. terminem, są obowiązani złożyć zeznanie za rok podatkowy przed opuszczeniem terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Podatnicy mający miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, którzy zamierzają opodatkować swoje dochody z dochodami małżonka, albo w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, albo przychody wymienione w art. 29 ust. 1 ustawy opodatkować przy zastosowaniu skali podatkowej, składają zeznanie w terminie od 15 lutego do 30 kwietnia 2024 r. Do zeznania podatnicy dołączają certyfikat rezydencji dokumentujący miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Zeznanie można złożyć w postaci:

1. papierowej (zeznanie papierowe);
2. elektronicznej (zeznanie elektroniczne).

Zeznanie elektroniczne można wysłać za pośrednictwem strony: www.podatki.gov.pl, poprzez usługę Twój e-PIT. Zeznanie PIT-36 nie podlega automatycznej akceptacji w usłudze Twój e-PIT.

Potwierdzeniem złożenia zeznania elektronicznego jest otrzymanie urzędowego poświadczenia odbioru (UPO).

MIEJSCE I CEL SKŁADANIA ZEZNANIA

Podatnicy, którzy:

1. mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu) - składają zeznanie do urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania podatnika w dniu składania zeznania, a gdy zamieszkanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustało przed złożeniem zeznania – do urzędu skarbowego, właściwego według ostatniego miejsca zamieszkania podatnika na terytorium RP,
2. nie mają miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (podlegają ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu) - składają zeznanie do urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

W przypadku małżonków wnoszących o łączne opodatkowanie ich dochodów, zeznanie należy złożyć do urzędu skarbowego ustalonego według miejsca zamieszkania jednego z małżonków, wskazanego we wspólnym zeznaniu.

W tej części (poz. 10) należy również podać (zaznaczając właściwy kwadrat) cel złożenia formularza, tj.: złożenie zeznania albo korektę zeznania. W przypadku zaznaczenia kwadratu dotyczącego korekty zeznania, dodatkowo należy wskazać rodzaj korekty (zaznaczając właściwy kwadrat w poz. 11), tj.: korektę zeznania, o której mowa w art. 81 Ordynacji podatkowej albo korektę zeznania składaną w toku postępowania podatkowego w sprawie unikania opodatkowania, o której mowa w art. 81b § 1a Ordynacji podatkowej. Należy pamiętać, iż na podstawie art. 81 Ordynacji podatkowej, podatnik ma prawo do skorygowania złożonego zeznania. Zgodnie z art. 81 § 2 Ordynacji podatkowej, skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji (stosownie do postanowień Ordynacji podatkowej przez deklarację rozumie się również zeznanie).

Przypadki zawieszenia uprawnienia do złożenia korekty regulują przepisy Ordynacji podatkowej oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej.

W przypadku zaznaczenia kwadratu nr 2 w poz. 11 korektę należy złożyć wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty.

DANE IDENTYFIKACYJNE I AKTUALNY ADRES ZAMIESZKANIA

Części B.2. nie wypełniają podatnicy, którzy rozliczają się indywidualnie lub w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

W przypadku wyboru opodatkowania w sposób przewidziany dla wdów i wdowców nie wypełnia się poz. od 27 do 35. Pozycji tych można nie wypełnić również, jeżeli w poz. 6 zaznaczono kwadrat nr 2 i aktualny adres zamieszkania małżonka jest taki sam, jak wskazany w części B.1.

INFORMACJE DODATKOWE

PRZYCHODY ZWOLNIONE OD PODATKU NA PODSTAWIE ART. 21 UST. 1 PKT 148, 152, 153 i 154 USTAWY

1. Ulga dla młodych, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy
   Część tę wypełniają podatnicy, którzy w 2023 r., nie później jednak niż do ukończenia 26. roku życia, otrzymali:
   1. przychody ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych⁷⁾, wykazywane przez płatnika w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 36 i 41, jeżeli płatnik w trakcie roku pobierał od nich zaliczkę na podatek, odpowiednio w poz. 110 – jeżeli płatnik stosował zwolnienie,
   2. przychody z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy, wykazywane przez płatnika w informacji PIT-11⁸⁾w poz. 62, jeżeli płatnik w trakcie roku pobierał od nich zaliczkę na podatek, odpowiednio w poz. 111 – jeżeli płatnik stosował zwolnienie,
   3. przychody z praktyk absolwenckich i staży uczniowskich, wykazywane przez płatnika w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 78, jeżeli płatnik w trakcie roku pobierał od nich zaliczkę na podatek, odpowiednio w poz. 112 – jeżeli płatnik stosował zwolnienie,
   4. przychody z zasiłku macierzyńskiego, wykazywane przez płatnika w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 84 oraz w informacji PIT-11A⁹⁾ w poz. 38, jeżeli płatnik w trakcie roku pobierał od nich zaliczkę na podatek, odpowiednio w PIT-11⁸⁾ w poz. 113 oraz w informacji PIT-11A⁹⁾ w poz. 46 – jeżeli płatnik stosował zwolnienie.

   Przydatne informacje dla podatnika korzystającego z ulgi dla młodych, jak również objaśnienia podatkowe na ten temat dostępne są na stronie: www.podatki.gov.pl.

   Podatnik, który korzysta z ulgi dla młodych, zaznacza kwadrat w poz. 59 zeznania, odpowiednio małżonek, kwadrat w poz. 60 zeznania.

   Rodzaj oraz wysokość przychodów objętych zwolnieniem podatnik wykazuje w poz. 67, 69, 71 i 73 zeznania, odpowiednio małżonek w poz. 68, 70, 72 i 74 zeznania.

2. Ulga na powrót, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy
   Część tę wypełniają podatnicy, którzy w 2023 r. korzystają z ulgi na powrót oraz osiągnęli:
   1. przychody ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, wykazywane przez płatnika w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 29 i 34, jeżeli płatnik w trakcie roku pobierał od nich zaliczkę na podatek, odpowiednio w poz. 115 – jeżeli płatnik stosował zwolnienie,
   2. przychody z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy, wykazywane przez płatnika w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 58, jeżeli płatnik w trakcie roku pobierał od nich zaliczkę na podatek, odpowiednio w poz. 116 – jeżeli płatnik stosował zwolnienie,
   3. przychody z zasiłku macierzyńskiego, wykazywane przez płatnika w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 81 oraz w informacji PIT-11A⁹⁾ w poz. 42, jeżeli płatnik w trakcie roku pobierał od nich zaliczkę na podatek, odpowiednio w informacji PIT-11⁸⁾ poz. 117 oraz informacji PIT-11A⁹⁾ w poz. 47 – jeżeli płatnik stosował zwolnienie,
   4. przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.

   Przydatne informacje dla podatnika korzystającego z ulgi na powrót dostępne są na stronie: www.podatki.gov.pl.

   Podatnik, który korzysta z ulgi na powrót, zaznacza kwadrat w poz. 61 zeznania, odpowiednio małżonek, kwadrat w poz. 62 zeznania.

   Rodzaj oraz wysokość przychodów objętych zwolnieniem podatnik wykazuje w poz. 67, 69, 73 i 75 zeznania, odpowiednio małżonek w poz. 68, 70, 74 i 76 zeznania.

3. Ulga dla rodzin 4+, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy¹⁰⁾
   Część tę wypełniają podatnicy, którzy w 2023 r. korzystają z ulgi dla rodzin 4+ oraz osiągnęli:
   1. przychody ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, wykazywane przez płatnika w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 29 i 34, jeżeli płatnik w trakcie roku pobierał od nich zaliczkę na podatek, odpowiednio w poz. 115 – jeżeli płatnik stosował zwolnienie,
   2. przychody z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy, wykazywane przez płatnika w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 58, jeżeli płatnik w trakcie roku pobierał od nich zaliczkę na podatek, odpowiednio w poz. 116 – jeżeli płatnik stosował zwolnienie,
   3. przychody z zasiłku macierzyńskiego, wykazywane przez płatnika w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 81 oraz w informacji PIT-11A⁹⁾ w poz. 42, jeżeli płatnik w trakcie roku pobierał od nich zaliczkę na podatek, odpowiednio w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 117 oraz informacji PIT-11A⁹⁾ w poz. 48 – jeżeli płatnik stosował zwolnienie,
   4. przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.

   Przydatne informacje dla podatnika korzystającego z ulgi dla rodzin 4+ dostępne są na stronie: www.podatki.gov.pl.

   Podatnik, który korzysta z ulgi 4+, zaznacza kwadrat w poz. 63 zeznania, odpowiednio małżonek, kwadrat w poz. 64 zeznania.

   Rodzaj oraz wysokość przychodów objętych zwolnieniem podatnik wykazuje w poz. 67, 69, 73 i 75 zeznania, odpowiednio małżonek w poz. 68, 70, 74 i 76 zeznania.

4. Ulga dla pracujących seniorów, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy
   Część tę wypełniają podatnicy, którzy w 2023 r., korzystają z ulgi dla pracujących seniorów, oraz osiągnęli:
   1. przychody ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, wykazywane przez płatnika w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 43 i 48, jeżeli płatnik w trakcie roku pobierał od nich zaliczkę na podatek, odpowiednio w poz. 115 – jeżeli płatnik stosował zwolnienie,
   2. z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy, wykazywane przez płatnika w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 66, jeżeli płatnik w trakcie roku pobierał od nich zaliczkę na podatek, odpowiednio w poz. 116 – jeżeli płatnik stosował zwolnienie,
   3. z zasiłku macierzyńskiego, wykazywane przez płatnika w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 87 oraz informacji PIT-11A⁹⁾ w poz. 40, jeżeli płatnik w trakcie roku pobierał od nich zaliczkę na podatek, odpowiednio w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 117 oraz w informacji PIT-11A⁹⁾ w poz. 49 – jeżeli płatnik stosował zwolnienie,
   4. przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.

   Przydatne informacje dla podatnika korzystającego z ulgi dla pracujących seniorów dostępne są na stronie: www.podatki.gov.pl.

   Podatnik, który korzysta z ulgi dla pracujących seniorów zaznacza kwadrat w poz. 65 zeznania, odpowiednio małżonek, kwadrat w poz. 66 zeznania.

   Rodzaj oraz wysokość przychodów objętych zwolnieniem podatnik wykazuje w poz. 67, 69, 73 i 75 zeznania, odpowiednio małżonek w poz. 68, 70, 74 i 76 zeznania.

Dla potrzeb wypełnienia:

• poz. 67 (podatnik) lub poz. 68 (małżonek), należy zsumować przychody wykazane w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 36, 41, 43, 48, 110 i 115 oraz w przypadku zaznaczenia w zeznaniu kwadratu nr 61 lub 63 (podatnik), odpowiednio 62 lub 64 (małżonek), również poz. 29 i 34 informacji PIT-11⁸⁾;
• poz. 69 (podatnik) lub poz. 70 (małżonek), należy zsumować przychody wykazane w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 62, 66, 111, 116 oraz w przypadku zaznaczenia w zeznaniu kwadratu nr 61 lub 63 (podatnik), odpowiednio 62 lub 64 (małżonek), również poz. 58 informacji PIT-11⁸⁾;
• poz. 71 (podatnik) lub poz. 72 (małżonek), należy zsumować przychody wykazane w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 78 i 112;
• poz. 73 (podatnik) lub poz. 74 (małżonek), należy zsumować przychody wykazane w informacji PIT-11⁸⁾ w poz. 84, 87, 113, 117 oraz informacji PIT-11A⁹⁾ w poz. 38, 40, 46, 47, 48, 49 oraz w przypadku zaznaczenia w zeznaniu kwadratu nr 61 lub 63 (podatnik), odpowiednio 62 lub 64 (małżonek), również poz. 81 informacji PIT-11⁸⁾ i poz. 42 informacji PIT-11A⁹⁾;
• poz. 75 (podatnik) lub poz. 76 (małżonek), należy wykazać przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej,

Nadwyżka ponad kwotę objętą zwolnieniem podlega opodatkowaniu (należy ją wykazać w części E).

Uwaga! Zastosowanie zwolnień wpływa na wysokość kosztów uzyskania przychodów, innych niż z pozarolniczej działalności gospodarczej, jakie podatnik (odpowiednio małżonek) może zastosować w odniesieniu do przychodów z poszczególnych źródeł (więcej na ten temat w części E).

DOCHODY/STRATY ZE ŹRÓDEŁ PRZYCHODÓW

---

^*) Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 61 ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów poniesionych wydatków oraz wartości przekazanych rzeczy, praw lub wykonanych usług, wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy, w szczególności w związku z popełnieniem przestępstwa określonego w art. 229 kodeksu karnego. Przepis ten oznacza, że niedozwolone jest zaliczenie do kosztów podatkowych m.in. wydatków poniesionych na udzielenie korzyści majątkowej osobie pełniącej funkcję publiczną (w tym – funkcjonariuszowi zagranicznemu) w związku z pełnieniem tej funkcji (czyli tzw. „łapówki”).

Część E.2. należy wypełnić wyłącznie w sytuacji łącznego opodatkowania dochodów małżonków.

Wypełnić należy tylko te wiersze, które dotyczą źródeł, z których osiągnięte zostały przychody (dochody) lub poniesione straty.

W zeznaniu nie wykazuje się m.in. przychodów (dochodów):

1. z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej,
2. z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach,
3. podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn,
4. wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy,
5. z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich,
6. przedsiębiorcy żeglugowego opodatkowanych na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym,
7. z tytułu wypłat, o których mowa w art. 27 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. z 2021 r. poz. 170),
8. o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (tzw. świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny), objętych wspólnością majątkową małżeńską,
9. zwolnionych z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy (z wyjątkiem art. 21 ust. 1 pkt 63a i 63b ustawy, które wykazywane są w załączniku PIT/SE oraz wykazywanych w części D w przypadku obowiązku złożenia zeznania) lub przepisów innych ustaw (np. art. 1 ustawy z dnia 21 września 2000 r. o zwolnieniu świadczeń z tytułu prześladowań przez nazistowskie Niemcy z podatków i opłat oraz o niezaliczaniu ich do dochodów (Dz. U. poz. 1028),
10. od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku dochodowego,
11. podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym na zasadach określonych w ustawie, tj. w szczególności z tytułu:
    • wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
    • świadczeń otrzymanych przez emerytów lub rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem pracy i stosunkami pokrewnymi,
    • świadczeń pieniężnych otrzymywanych po zwolnieniu ze służby przez funkcjonariuszy służb mundurowych oraz żołnierzy, w związku ze zwolnieniem tych osób ze służby stałej na podstawie odrębnych ustaw, przez okres roku co miesiąc lub za okres roku jednorazowo albo co miesiąc przez okres trzech miesięcy,
    • odpraw lub odszkodowań, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 15 i 16 ustawy,
    • gromadzenia oszczędności na więcej niż jednym indywidualnym koncie emerytalnym, w rozumieniu przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych,
    • jednorazowych odszkodowań za skrócenie okresu wypowiedzenia, wypłaconych żołnierzom zwalnianym z zawodowej służby wojskowej, na których wniosek został skrócony okres wypowiedzenia,
    • wypłat z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym wypłat na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego,
    • odsetek od pożyczek,
    • odsetek i dyskonta od papierów wartościowych^**),
    • odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów,
    • dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych^**),
    • udziału w funduszach kapitałowych^**),

    ---

    ^**) Z wyjątkiem dochodów (przychodów) wykazywanych w części R.

12. z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30c ustawy, tj. według 19% stawki podatku, w formie karty podatkowej lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
13. z działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30c ustawy, tj. według 19% stawki podatku,
14. z opłat otrzymywanych w związku z pełnieniem funkcji o charakterze duszpasterskim, opodatkowanych w formie ryczałtu,
15. z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub z innych umów o podobnym charakterze opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
16. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, walut wirtualnych, pożyczonych papierów wartościowych (sprzedaż krótka) lub pochodnych instrumentów finansowych i realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach, w spółdzielni, a także z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ustawy,
17. z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów.

Uwaga! W praktyce mogą wystąpić przypadki, że płatnik – mimo ciążącego na nim obowiązku – nie wystawi stosownej informacji. Powyższe nie zwalnia jednak podatnika z obowiązku rozliczenia w zeznaniu podatkowym, na zasadach określonych w ustawie, należności otrzymanych za pośrednictwem płatnika.

Podatnicy, którzy w 2023 r. uzyskali dochody z tytułu działalności wykonywanej za granicą lub ze źródeł przychodów położonych za granicą, przed wypełnieniem części E.1. i E.2. powinni zapoznać się z informacjami zamieszczonymi przed opisem do wiersza 11 tej części.

Wiersz 1: „Stosunek służbowy, stosunek pracy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy”

• w kol. b należy wykazać sumę kwot z poz. 29, 34, 36, 41, 43, 48, 110 i 115 informacji PIT-11⁸⁾ pomniejszoną o przychody wykazane w zeznaniu PIT-36 w poz. 67 przez podatnika, odpowiednio w poz. 68 przez małżonka, z tym że w poz. 82 (podatnik) oraz w poz. 140 (małżonek) należy wykazać tę cześć obliczonej sumy, do której ma zastosowanie odliczenie kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 3 (kwota przychodów, do których płatnik zastosował koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 3 jest wykazywana przez płatnika w poz. 34, 41 i 48 informacji PIT-11⁸⁾). Przychodami ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku podatkowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze, w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika przez zakład pracy, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych,
• w kol. c należy wykazać przysługujące koszty uzyskania przychodów (do wysokości limitu – patrz ramki). W poz. 78 podatnik (odpowiednio w poz. 136 małżonek) wykazuje zryczałtowane koszty kwotowe albo koszty faktycznie poniesione, natomiast w poz. 83 podatnik (odpowiednio w poz. 141 małżonek) koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy, tj. ustalone według 50% normy (kwota zryczałtowanych kosztów kwotowych uwzględniona przez płatnika jest wykazywana w poz. 30, 37 i 44 informacji PIT-11⁸⁾, odpowiednio kosztów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy – w poz. 35, 42 i 49 informacji PIT-11⁸⁾).

  Za 2023 r. zryczałtowane koszty kwotowe, o których mowa w art. 22 ust. 2 ustawy, wynoszą nie więcej niż: 3 000 zł (250 zł miesięcznie), w przypadku gdy podatnik uzyskiwał przychody z tytułu jednego stosunku pracy i stosunków pokrewnych, 4 500 zł w przypadku gdy podatnik uzyskiwał przychody równocześnie z więcej niż jednego stosunku pracy i stosunków pokrewnych, 3 600 zł (300 zł miesięcznie), w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika w roku podatkowym było położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskiwał dodatku za rozłąkę lub nie otrzymywał zwrotu kosztów dojazdu (z wyjątkiem, gdy zwrócone koszty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu), 5 400 zł w przypadku gdy podatnik uzyskiwał przychody równocześnie z więcej niż jednego stosunku pracy i stosunków pokrewnych, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika było położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskiwał dodatku za rozłąkę lub nie otrzymywał zwrotu kosztów dojazdu (z wyjątkiem, gdy zwrócone koszty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu).

  Jeżeli roczne zryczałtowane koszty kwotowe, o których mowa w art. 22 ust. 2 ustawy, są niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w zeznaniu koszty te mogą być przyjęte przez pracownika – zamiast wyżej wymienionych – w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi (art. 22 ust. 11 ustawy). Powyższej zasady nie stosuje się w przypadku, gdy pracownik otrzymywał zwrot kosztów dojazdu (z wyjątkiem, gdy zwrócone koszty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu).

  W przypadku korzystania w odniesieniu do przychodów ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, z ulgi dla młodych, ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ lub ulgi dla pracujących seniorów (poz. 67 – podatnik, odpowiednio poz. 68 – małżonek), roczne zryczałtowane koszty kwotowe oraz faktycznie poniesione, stosuje się w wysokości nieprzekraczającej kwoty przychodów ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, która podlega opodatkowaniu.

  Podatnikowi uzyskującemu przychody ze stosunku pracy i korzystającemu w stosunku do tych przychodów z praw autorskich lub z praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, przysługują 50% koszty uzyskania przychodów. Koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone w danym miesiącu przez płatnika – ze środków podatnika – składki na ubezpieczenia społeczne wymienione w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

  Roczne 50% koszty uzyskania przychodów ze wszystkich tytułów określonych w art. 22 ust. 9 pkt 1–3 ustawy (suma kwot z poz. 83 i 111 – podatnik, odpowiednio suma kwot z poz. 141 i 169 – małżonek), nie mogą przekroczyć kwoty 120 000 zł. W przypadku korzystania, w odniesieniu do przychodów ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, z ulgi dla młodych, ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ lub ulgi dla pracujących seniorów (Część D zeznania PIT-36) suma: kwot kosztów uzyskania przychodów ze wszystkich tytułów określonych w art. 22 ust. 9 pkt 1–3 ustawy (poz. 83 i 111 podatnik, odpowiednio poz. 141 i 169 małżonek), oraz przychodów zwolnionych od podatku wykazanych w części D zeznania PIT-36, tj. poz. 67 (podatnik) i odpowiednio 68 (małżonek), nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 120 000 zł. Od przychodów objętych zwolnieniem nie oblicza się zryczałtowanych 50% kosztów uzyskania przychodów.

  Jeżeli koszty faktycznie poniesione były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej (z limitem rocznym wynoszącym 120 000 zł), wówczas podatnik (odpowiednio małżonek) może przyjąć koszty w wysokości faktycznie poniesionych i udokumentowanych wydatków (art. 22 ust. 10 i 10a ustawy).

  50% koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy, dotyczą wyłącznie przychodów z tytułu:

  • działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
  • działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki;
  • produkcji audialnej i audiowizualnej;
  • działalności publicystycznej;
  • działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej;
  • działalności konserwatorskiej;
  • prawa zależnego, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych¹¹⁾, do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia;
  • działalności badawczo-rozwojowej, naukowej, naukowo-dydaktycznej, badawczej, badawczo-dydaktycznej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej.
• w kol. d należy obliczyć kwotę dochodu ze stosunku pracy (stosunków pokrewnych). Kwotę dochodu oblicza się jako różnicę sumy przychodów (kol. b) i kosztów uzyskania przychodów (kol. c),
• w kol. e kwotę straty oblicza się, jeżeli koszty uzyskania przychodów (kol. c) przekraczają sumę przychodów (kol. b),
• w kol. f należy wykazać sumę pobranych zaliczek. Zaliczki pobrane przez płatnika, płatnik wykazuje w poz. 33, 40 i 47 informacji PIT-11⁸⁾.

  Uwaga! Jeżeli podatnik, bez pośrednictwa płatnika(ów), osiągnął w roku podatkowym jednocześnie dochody m.in. ze stosunku pracy z zagranicy, z emerytur i rent z zagranicy lub z tytułu działalności wykonywanej osobiście, od których był obowiązany samodzielnie odprowadzać należne zaliczki na podatek w trakcie roku podatkowego, w kolumnie f części E.1. i odpowiednio części E.2. wykazuje tylko raz łączną kwotę należnych z tych źródeł zaliczek. Kwotę tę podatnik może wykazać albo w wierszu 1 „Stosunek służbowy, stosunek pracy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy”, albo w wierszu 5 „Działalność wykonywana osobiście, o której mowa w art. 13 ustawy”, albo w wierszu 10 „Inne źródła, niewymienione w wierszach od 1 do 9 (w tym emerytury – renty z zagranicy)”.

Wiersz 2: „Emerytury – renty oraz inne krajowe świadczenia, o których mowa w art. 34 ust. 7 ustawy”

• w kol. b i kol. d należy wykazać łączną kwotę świadczeń emerytalnych (w tym emerytur kapitałowych) i rentowych (w tym renty strukturalne, renty socjalne) wraz ze wzrostami i dodatkami (z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków do rent rodzinnych dla sierot zupełnych), a także świadczenia przedemerytalne i zasiłki przedemerytalne oraz nauczycielskie świadczenia kompensacyjne oraz rodzicielskie świadczenia uzupełniające, wypłacone przez organ rentowy (poz. 36 PIT-40A⁹⁾ i PIT-11A⁹⁾). Kwoty wykazane w kol. b należy wpisać w odpowiednich pozycjach w kol. d (w przypadku ww. świadczeń przychód równa się dochodowi),
  
• podatnicy nie wypełniają kol. c i kol. e,
• w kol. f należy wykazać sumę zaliczek pobranych przez płatnika(ów), wykazanych w poz. 57 PIT-40A⁹⁾ oraz w poz. 37 PIT-11A⁹⁾.

Wiersz 3: „Pozarolnicza działalność gospodarcza”

• w kol. b należy wykazać przychody z tego źródła, tj. przychody należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. W kolumnie tej nie wykazuje się przychodu, który podatnik wykazuje w załączniku PIT/IP, PIT/SE,
• w kol. c należy wykazać koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy. W kolumnie tej nie wykazuje się kosztów uzyskania przychodów, które podatnik wykazuje w załączniku PIT/IP, PIT/SE,
• w kol. d należy obliczyć kwotę dochodu jako różnicę sumy przychodów (kol. b) i kosztów uzyskania przychodów (kol. c). Kwotę tę podatnicy wpisują w poz. 89 i/lub 147. Taki sposób obliczenia dochodu nie dotyczy podatników, którzy zaznaczyli kwadrat w poz. 36-39, tj. w latach ubiegłych albo w roku 2023 korzystali z tzw. kredytu podatkowego. Podatnicy ci kwotę dochodu obliczają w załączniku PIT/Z, a następnie przenoszą ją do zeznania, zgodnie z opisem zamieszczonym w tym załączniku. Ten sposób obliczenia dochodu nie ma zastosowania także w przypadku podatników, którzy doliczają dochód z kwalifikowanych praw własności intelektualnej niepodlegający opodatkowaniu na podstawie art. 30ca ust. 1 ustawy, tj. według stawki 5%.
  Uwaga! Pozycje 92 i 150 wypełniają wyłącznie podatnicy, którzy w 2023 r. korzystali z ww. zwolnienia (tzw. kredytu podatkowego).
• w kol. e kwotę straty oblicza się, jeżeli koszty uzyskania przychodów (kol. c) przekraczają sumę przychodów (kol. b). Taki sposób obliczenia straty nie dotyczy podatników, którzy zaznaczyli kwadrat w poz. 36-39, tj. w latach ubiegłych albo w roku 2023 korzystali z tzw. kredytu podatkowego. Podatnicy ci kwotę straty obliczają w załączniku PIT/Z, a następnie przenoszą ją do zeznania, zgodnie z opisem zamieszczonym w tym załączniku. Ten sposób obliczenia straty nie ma zastosowania także w przypadku podatników, którzy doliczają dochód z kwalifikowanych praw własności intelektualnej niepodlegający opodatkowaniu na podstawie art. 30ca ust. 1 ustawy, tj. według stawki 5%,
• w kol. f należy wykazać kwotę należnych zaliczek za rok podatkowy.
  

Podatnicy, którzy w 2018 r., w 2019 r., w 2020 r., w 2021 r., w 2022 r. lub w 2023 r. korzystali ze zwolnienia na podstawie art. 44 ust. 7a ustawy, przed wypełnieniem wiersza 3 w częściach E.1. i E.2., powinni uprzednio wypełnić załącznik PIT/Z.

Kredyt podatkowy

Wiersz 4: „Działy specjalne produkcji rolnej”

• w kol. b należy wykazać przychody z tego źródła, tj. przychody należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, w sytuacji gdy podatnik prowadzi księgi. W przypadku podatników nieprowadzących ksiąg należy wykazać dochód ustalony przy zastosowaniu norm szacunkowych, o których mowa w załączniku nr 2 do ustawy,
• w kol. c należy wykazać koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy, jeżeli podatnik prowadzi księgi wykazujące te koszty. Podatnicy nieprowadzący ksiąg nie wypełniają tej kolumny,
• w kol. d podatnicy, którzy prowadzą księgi obliczają kwotę dochodu jako różnicę przychodu (kol. b) i kosztów uzyskania przychodów (kol. c). W przypadku podatników nieprowadzących ksiąg należy wykazać dochód ustalony przy zastosowaniu norm szacunkowych, o których mowa w załączniku nr 2 do ustawy,
• w kol. e kwotę straty oblicza się, jeżeli koszty uzyskania przychodów (kol. c) przekraczają sumę przychodów (kol. b). Podatnicy nieprowadzący ksiąg nie wypełniają tej kolumny,
• w kol. f należy wykazać kwotę należnych zaliczek.

Wiersz 5: „Działalność wykonywana osobiście, o której mowa w art. 13 ustawy”

• w kol. b w poz. 98 (podatnik), odpowiednio w poz. 156 (małżonek), należy wykazać sumę przychodów z działalności wykonywanej osobiście innej niż przychody z umów zlecenia (kwota tych przychodów jest wykazywana przez płatnika w poz. 54 informacji PIT-11⁸⁾, odpowiednie przychody z poz. 51, 55, 59 i poz. 71 w części przychodów z działalności wykonywanej osobiście informacji IFT-1/IFT-1R oraz w informacji PIT-R (o której mowa w ramce poniżej). W poz. 103 (podatnik), odpowiednio w poz. 161 (małżonek), należy wykazać sumę przychodów z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy, tj. sumę kwot z poz. 58, 62, 66, 111, 116 informacji PIT-11⁸⁾, odpowiednie przychody z poz. 51, 55, 59 i poz. 71 informacji IFT- 1/IFT-1R w części przychodów z działalności wykonywanej osobiście przypadających na przychód uzyskany z umowy zlecenia – jeżeli podatnik lub małżonek zaznaczył odpowiednio kwadrat 7 lub 8, pomniejszoną o kwotę wykazaną w poz. 69 (podatnik), odpowiednio w poz. 70 (małżonek).

  Informacja dla podatników, którzy otrzymali PIT-R („Informacja o wypłaconych podatnikowi kwotach z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich”) Jeżeli podatnik otrzymał informację PIT-R od jednego płatnika, nie przenosi do zeznania kwot wykazanych w tym formularzu. Jeżeli podatnik otrzymał informację PIT-R od więcej niż jednego płatnika, samodzielnie oblicza kwotę podlegającą wykazaniu i opodatkowaniu w zeznaniu, pamiętając, że diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego do wysokości nieprzekraczającej (łącznie od wszystkich płatników) miesięcznie 3 000 zł. W konsekwencji, każdy podatnik, który otrzymał więcej niż jedną informację PIT-R, jest obowiązany zsumować kwoty korzystające ze zwolnienia w danym miesiącu roku podatkowego (np. suma kwot dotycząca stycznia z kol. d części D otrzymanych informacji PIT-R, odpowiednio suma kwot dotycząca lutego z kol. d części D otrzymanych informacji PIT-R, itd.). Jeżeli zsumowana dla danego miesiąca kwota przekracza 3 000 zł, nadwyżkę ponad tę kwotę z poszczególnych miesięcy podatnik jest obowiązany wykazać w wierszu 5 części E zeznania.

• w kol. c w poz. 99 (podatnik), odpowiednio w poz. 157 (małżonek), należy wykazać koszty uzyskania przychodów z działalności wykonywanej osobiście innej niż przychody z umów zlecenia (kwota kosztów uwzględniona przez płatnika jest wykazywana w poz. 55 informacji PIT-11⁸⁾), natomiast w poz. 104 (podatnik), odpowiednio w poz. 162 (małżonek), koszty uzyskania przychodów z umów zlecenia (kwota kosztów uwzględniona przez płatnika jest wykazywana w poz. 59, 63, 67 informacji PIT-11⁸⁾).
  Od przychodów:
  • z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, przychody z tytułu udziału w badaniach i eksperymentach prowadzonych przez podmioty tworzące system szkolnictwa wyższego i nauki, jak również przychodów z uprawiania sportu, stypendiów sportowych przyznawanych na podstawie odrębnych przepisów oraz przychodów sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych,
  • z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi,
  • otrzymywanych przez osoby za pełnienie obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek,
  • osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności (na przykład przychodów biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym) oraz płatników i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychodów z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej,
  • z umów zlecenia i z umów o dzieło, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy,
  koszty uzyskania przychodów przysługują w wysokości 20% przychodu, pomniejszonego o potrącone przez płatnika, ze środków podatnika, w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne wymienione w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

  Jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania wyżej podanej normy procentowej (20%), koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.
  Od przychodów otrzymywanych przez osoby:

  • niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych,
  • wykonujące działalność na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej,
  roczne koszty uzyskania przychodów (z każdego z wyżej wymienionych tytułów) wynoszą nie więcej niż 3 000 zł (250 zł miesięcznie). Jeżeli podatnik tego samego rodzaju przychody uzyskiwał od więcej niż jednego podmiotu albo od tego samego podmiotu, ale z tytułu kilku stosunków prawnych, roczne koszty uzyskania przychodu nie mogą przekroczyć 4 500 zł.

  Ważne! W przypadku korzystania w odniesieniu do przychodów z umów zlecenia, z ulgi dla młodych, ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ lub ulgi dla pracujących seniorów (poz. 69 podatnik, odpowiednio poz. 70 małżonek), koszty uzyskania przychodów z tych umów stosuje się w wysokości nieprzekraczającej kwoty przychodów z umów zlecenia, która podlega opodatkowaniu. Od przychodów objętych zwolnieniem nie oblicza się zryczałtowanych 20% kosztów uzyskania przychodów.

• w kol. d należy obliczyć kwotę dochodu jako różnicę sumy przychodów (kol. b) i kosztów uzyskania przychodów (kol. c),
• w kol. e kwotę straty oblicza się, jeżeli koszty uzyskania przychodów (kol. c) przekraczają sumę przychodów (kol. b),
• w kol. f należy wykazać sumę zaliczek pobranych przez płatnika/płatników (poz. 57, 61, 65 i 69 informacji PIT-11⁸⁾ oraz poz. 53, 57, 61 informacji IFT-1 lub IFT-1R, oraz o ile podatnik spełnia warunki określone w art. 29 ust. 4 i ust. 5 ustawy PIT, poz. 73 informacji IFT-1 lub IFT-1R, w części przypadającej na dochód uzyskany z działalności wykonywanej osobiście.

Wiersz 6: „Prawa autorskie i inne prawa, o których mowa w art. 18 ustawy”

• w kol. b w poz. 105 (podatnik), odpowiednio w poz. 163 (małżonek), należy wykazać sumę przychodów, do których nie mają zastosowania koszty uzyskania przychodów ustalone według normy procentowej (50%), natomiast w poz. 110 (podatnik), odpowiednio w poz. 168 (małżonek), należy wykazać sumę przychodów, do których podatnik (odpowiednio małżonek) stosuje 50% koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy (kwota przychodów, do których płatnik zastosował 50% koszty uzyskania przychodów wykazywana jest w poz. 73 informacji PIT-11⁸⁾, poz. 47 oraz poz. 71 w części przychodów z tego źródła, jeżeli podatnik lub małżonek zaznaczył odpowiednio kwadrat 7 lub 8 informacji IFT-1/IFT-1R). Za przychody z praw majątkowych uważa się w szczególności: przychody z praw autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw,
• w kol. c w poz. 106 (podatnik), odpowiednio w poz. 164 (małżonek), należy wykazać koszty faktycznie poniesione dotyczące przychodów wykazanych w poz. 105 (podatnik) oraz w poz. 163 (małżonek), natomiast w poz. 111 (podatnik), odpowiednio w poz. 169 (małżonek), należy wykazać 50% koszty dotyczące przychodów wykazanych w poz. 110 (podatnik) oraz w poz. 168 (małżonek); kwota 50% kosztów uzyskania przychodów uwzględniona przez płatnika wykazywana jest w poz. 74 informacji PIT-11⁸⁾.
  Koszty uzyskania przychodów z tytułu:
  • zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego – w wysokości 50% uzyskanego przychodu (art. 22 ust. 9 pkt 1 ustawy),
  • opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną – w wysokości 50% uzyskanego przychodu (art. 22 ust. 9 pkt 2 ustawy),
  • korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód (art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy).

  Uwaga! Roczne 50% koszty uzyskania przychodów ze wszystkich tytułów określonych w art. 22 ust. 9 pkt 1–3 ustawy, nie mogą przekroczyć kwoty 120 000 zł. W przypadku korzystania, w odniesieniu do przychodów ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, z ulgi dla młodych, ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ lub ulgi dla pracujących seniorów (Część D zeznania PIT-36) suma: kwot kosztów uzyskania przychodów ze wszystkich tytułów określonych w art. 22 ust. 9 pkt 1–3 ustawy (poz. 83 i 111 podatnik, odpowiednio poz. 141 i 169 małżonek), oraz przychodów zwolnionych od podatku wykazanych w części D zeznania PIT-36, tj. poz. 67 podatnik i odpowiednio 68 (małżonek), nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 120 000 zł. Od przychodów objętych zwolnieniem nie oblicza się zryczałtowanych 50% kosztów uzyskania przychodów.

  Jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wskazane powyżej (obliczone według normy 50%), koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.

  W konsekwencji podatnik może zastosować koszty faktycznie poniesione, jeżeli będą wyższe od kwoty 120 000 zł. Do kosztów tych zalicza się również koszty poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, w którym został uzyskany odpowiadający im przychód oraz koszty poniesione w roku złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania (art. 22 ust. 10 ustawy).

  Warunkiem odliczenia kosztów faktycznie poniesionych jest posiadanie dokumentów wskazujących wysokość poniesionych wydatków; dokumentami tymi są przykładowo rachunki, faktury, jak i inne dowody dokumentujące wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wszelkie dokumenty związane z rozliczeniem podatkowym należy przechowywać do chwili przedawnienia się zobowiązania podatkowego.

• w kol. d należy obliczyć kwotę dochodu jako różnicę sumy przychodów (kol. b) i kosztów uzyskania przychodów (kol. c),
• w kol. e kwotę straty oblicza się, jeżeli koszty uzyskania przychodów (kol. c) przekraczają sumę przychodów (kol. b),
• w kol. f należy wykazać sumę należnych zaliczek, w tym zaliczek pobranych przez płatnika oraz przekazanych płatnikowi (spółce nieruchomościowej). Kwota zaliczek pobranych przez płatnika wykazana jest w poz. 72 informacji PIT-11⁸⁾, poz. 49 oraz poz. 73 w części zaliczek pobranych od przychodów z tego źródła, jeżeli podatnik lub małżonek zaznaczył odpowiednio kwadrat 7 lub 8 informacji IFT-1/IFT-1R.
  W przypadku zaliczek przekazanych płatnikowi (spółce nieruchomościowej) należy wykazać sumę zaliczek faktycznie przekazanych za rok podatkowy płatnikowi będącemu spółką nieruchomościową, w rozumieniu art. 5a pkt 49 ustawy, które wspólnik jest obowiązany przekazywać tej spółce na podstawie art. 41 ust. 4i ustawy (po zaokrągleniu do pełnych złotych), od dochodów, które są rozliczane w zeznaniu podatkowym PIT-36. W kolumnie tej podatnik wykazuje przekazane spółce nieruchomościowej zaliczki w związku z uzyskanym w 2023 r. dochodem z odpłatnego zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce nieruchomościowej, niebędącej podatnikiem podatku CIT, nawet, jeżeli środki te zostały przekazane już w 2024 r., lecz w terminie określonym w art. 41 ust. 4f ustawy.

Wiersz 7: „Odpłatne zbycie rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy”

• w kol. b należy wykazać sumę przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia rzeczy,
• w kol. c należy wykazać koszty uzyskania przychodów, tj. koszty nabycia rzeczy, powiększone o wartość nakładów poczynionych w czasie posiadania rzeczy,
• w kol. d należy obliczyć kwotę dochodu jako różnicę sumy przychodów (kol. b) i kosztów uzyskania przychodów (kol. c),
• w kol. e kwotę straty oblicza się, jeżeli koszty uzyskania przychodów (kol. c) przekraczają sumę przychodów (kol. b).

Wiersz 8: „Działalność nierejestrowana, określona w art. 20 ust. 1ba ustawy”

• w kol. b należy wykazać sumę przychodów uzyskanych z działalności nierejestrowanej,
• w kol. c należy wykazać koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy,
• w kol. d należy obliczyć kwotę dochodu jako różnicę sumy przychodów (kol. b) i kosztów uzyskania przychodów (kol. c),
• w kol. e kwotę straty oblicza się, jeżeli koszty uzyskania przychodów (kol. c) przekraczają sumę przychodów (kol. b).

Wiersz 9: „Sprzedaż przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych”

• w kol. b należy wykazać sumę przychodów uzyskanych z działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie wyrobu wina przez producentów będących rolnikami, o której mowa w art. 20 ust. 1a ustawy, oraz ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, o których mowa w art. 20 ust. 1c ustawy (z wyjątkiem przychodów zwolnionych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 71a ustawy). W przypadku przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1a ustawy, należy wykazać przychody (należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane) z działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie wyrobu wina.
• w kol. c należy wykazać koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy,
• w kol. d należy obliczyć kwotę dochodu jako różnicę sumy przychodów (kol. b) i kosztów uzyskania przychodów (kol. c),
• w kol. e kwotę straty oblicza się, jeżeli koszty uzyskania przychodów (kol. c) przekraczają sumę przychodów (kol. b).

Wiersz 10: „Inne źródła, niewymienione w wierszach od 1 do 9 (w tym emerytury – renty z zagranicy)” wypełniają podatnicy, którzy:

1. uzyskali przychody m.in. w postaci:
   • należności z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną,
   • zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, w tym wypłaconych przez zakład pracy, a także zasiłków macierzyńskich, o których mowa w uldze dla młodych, uldze na powrót, uldze dla rodzin 4+ lub uldze dla pracujących seniorów w wysokości przekraczającej kwotę objętą tymi ulgami,
   • należności za pracę przypadających tymczasowo aresztowanym oraz skazanym,
   • świadczeń wypłaconych z Funduszów: Pracy oraz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
   • stypendiów, w tym stypendium, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy, w wysokości przekraczającej kwotę korzystającą ze zwolnienia od podatku,
   • świadczeń integracyjnych i motywacyjnej premii integracyjnej, przyznanych na podstawie ustawy o zatrudnieniu socjalnym,
   • należności wynikającej z umowy aktywizacyjnej,
   • świadczeń pieniężnych wypłacanych z tytułu odbywania praktyk absolwenckich, o których mowa w ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (Dz. U. z 2018 r. poz. 1244) lub odbywania stażu uczniowskiego, o którym mowa w art. 121a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900, z późn. zm.), w wysokości przekraczającej kwotę korzystającą ze zwolnienia od podatku dochodowego w ramach ulgi dla młodych,
   • emerytury – renty z zagranicy,
2. otrzymali PIT-11⁸⁾ z wypełnioną częścią „Informacja o wysokości przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy”,
3. są obowiązani wykazać kwoty uprzednio odliczone od dochodu z tytułu wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe lub budownictwo wielorodzinne na wynajem, do których utracili prawo, np. w związku z otrzymaniem zwrotu uprzednio odliczonych wydatków lub zaistnienia zdarzeń dotyczących utraty prawa do ulgi z tytułu budownictwa wielorodzinnego na wynajem, o których mowa w art. 7 ust. 14 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1104, z późn. zm.),
4. są obowiązani doliczyć do dochodu kwoty poprzednio odliczone od dochodu albo podstawy opodatkowania w związku z otrzymaniem w roku podatkowym zwrotu (w całości lub w części) odliczonych kwot (np. darowizny, składki na ubezpieczenia społeczne),
5. uzyskali przychody ze źródeł, od których płatnik i podatnik nie miał obowiązku odprowadzania zaliczek na podatek w ciągu roku,
6. opodatkowują przy zastosowaniu skali podatkowej przychody wymienione w art. 29 ust. 1 ustawy, a nie zostały one zakwalifikowane do źródeł wymienionych w wierszach od 1 do 9.