Łączne opodatkowanie dochodów małżonków

Archiwalna treść artykułu.

Łączne rozliczenie podatku przez małżonków

I. Z wnioskiem o wspólne rozliczenie podatku mogą wystąpić małżonkowie, którzy spełniają łącznie następujące warunki:
1) podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tj. mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów,
2) pozostawali w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej:
- przez cały rok podatkowy albo
- od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego - w przypadku gdy związek małżeński został zawarty w trakcie roku podatkowego,
3) żaden z małżonków nie stosuje przepisów dotyczących:
a) podatku liniowego (art. 30c ustawy), tj. dotyczących opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z działów specjalnych produkcji rolnej 19% stawką podatku,
b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy, jeżeli umowy wymienione w tym przepisie są zawierane poza prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą,
- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,
4) żaden z małżonków nie podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
UWAGA! W przypadku gdy małżonkowie (lub jedno z nich) prowadzili w roku podatkowym działalność gospodarczą i jednocześnie składają "zerowy" z działalności gospodarczej (w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń) PIT-36L lub PIT-28 za rok podatkowy, to mogą rozliczyć się wspólnie na PIT-37 lub PIT-36 z przychodów wykazywanych na tych zeznaniach, przy spełnieniu pozostałych warunków dla tego rodzaju rozliczenia.
Powyższego wyboru sposobu rozliczenia podatku mogą dokonać także małżonkowie w sytuacji, gdy:
a) jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany przy zastosowaniu skali podatkowej, lub
b) osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku.
Zgodnie z art. 6 ust. 2a ustawy:
a) wniosek, o którym mowa powyżej, może być wyrażony przez jednego z małżonków,
b) wyrażenie wniosku przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów,
c) oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

II. Wniosek o łączne rozliczenie podatku przez małżonków może być także złożony przez podatnika, który:
1) pozostawał w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej w roku podatkowym, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego albo zmarł po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego za ten rok,
2) żaden z małżonków nie stosował przepisów dotyczących:
a) podatku liniowego (art. 30c ustawy), tj. dotyczących opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z działów specjalnych produkcji rolnej 19% stawką podatku,
b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy, jeżeli umowy wymienione w tym przepisie były zawierane poza prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą,
- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,
3) żaden z małżonków nie podlegał opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Powyższego wyboru sposobu rozliczenia podatku może dokonać także podatnik w sytuacji, gdy:
a) jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany przy zastosowaniu skali podatkowej, lub
b) osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku.

III. Zasady i sposób rozliczenia podatku przez małżonków podane w pkt. I i II mają zastosowanie również do małżonków, którzy oboje lub jedno z nich ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, ale tylko w przypadku gdy:
1) osiągnęli przychody podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego przez oboje małżonków w danym roku podatkowym,
2) udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych,
3) istnieje podstawa prawna wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych,
4) na żądanie organów podatkowych małżonkowie są w stanie udokumentować wysokość całkowitych przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym, przedstawiając:
- zaświadczenie wydane przez właściwy organ podatkowy innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub innego państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej, w którym osoby te mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych, lub
- inny dokument potwierdzający wysokość całkowitych przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym.

Powrót

USTAWA
z dnia 26 lipca 1991 r.

o podatku dochodowym od osób fizycznych

Art. 30c.

1. Podatek dochodowy od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej uzyskanych przez podatników, o których mowa w art. 9a ust. 2 lub 7, z zastrzeżeniem art. 29 i art. 30, wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.
2.¹⁾ Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód ustalony zgodnie z art. 9 ust. 1, 2–3b i 5, art. 24 ust. 1, 2, 3b–3e i ust. 4 zdanie pierwsze lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 23o.
Dochód ten podatnicy mogą pomniejszyć o:
1) składki na ubezpieczenia społeczne określone w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. a i pkt 2a;
2) składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w roku podatkowym na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych:
a) z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej zgodnie z ust. 1,
b) za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym w sposób określony w ust. 1
– przy czym łączna wysokość tych składek zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów lub odliczonych od dochodu nie może przekroczyć w roku podatkowym 8700 zł;
3) wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego określone w art. 26 ust. 1 pkt 2b;
4) darowiznę, o której mowa w art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. d, w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwoty stanowiącej 6% dochodu.
2a.²⁾ Wysokość składek i wpłat, o których mowa w ust. 2, ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie.
2b.³⁾ Wysokość kwoty, o której mowa w ust. 2 pkt 2 oraz art. 23 ust. 1 pkt 58, podlega corocznie podwyższeniu o wskaźnik odpowiadający ilorazowi kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ogłoszonej w roku poprzednim na podstawie art. 19 ust. 10 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, oraz kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru tych składek ogłoszonej dwa lata wstecz, w zaokrągleniu do pełnych 100 złotych w górę.
2c.⁴⁾ Minister właściwy do spraw finansów publicznych ogłasza, do końca roku poprzedzającego rok podatkowy, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” wysokość kwoty, o której mowa w ust. 2 pkt 2 oraz art. 23 ust. 1 pkt 58, podwyższonej zgodnie z ust. 2b.
3. Składki na ubezpieczenia społeczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a, składki na ubezpieczenie zdrowotne, o których mowa w ust. 2 pkt 2, wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego określone w art. 26 ust. 1 pkt 2b oraz dokonane darowizny na cele kształcenia zawodowego określone w art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. d, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały:⁵⁾
1) zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub
2) odliczone od dochodów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 27, lub
3) odliczone od przychodów na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, lub
4) zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
3a. Przepisy art. 26 ust. 5, 6, 6b, 6c, 6ea, 6eb, 6f, 7, 13b i 13c stosuje się odpowiednio.
3b. Odliczenia wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego, o którym mowa w ust. 2, dokonuje się w zeznaniu podatkowym.
4. Jeżeli podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, osiąga również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a dochody te nie są zwolnione od opodatkowania na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub gdy z państwem, w którym dochody są osiągane, Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, dochody te łączy się z dochodami ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym przypadku od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym państwie. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w obcym państwie.
5. W przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 1, uzyskującego wyłącznie dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które nie są zwolnione od podatku dochodowego na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, lub gdy z państwem, w którym dochody są osiągane, Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zasadę określoną w ust. 4 stosuje się odpowiednio.
6. Dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, opodatkowanych w sposób określony w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30ca, art. 30da, art. 30e i art. 30f.

¹⁾ W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 17 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 6; stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.
²⁾ Dodany przez art. 1 pkt 17 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 6; stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.
³⁾ Dodany przez art. 1 pkt 17 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 6; stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2023 r.
⁴⁾ Dodany przez art. 1 pkt 17 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 6.
⁵⁾ Wprowadzenie do wyliczenia w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 17 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 6; stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.
⁶⁾ Dodany przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1265), która weszła w życie z dniem 1 lipca 2022 r.; stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.

Powrót

USTAWA
z dnia 20 listopada 1998 r.

o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne

Art. 6.

1a.⁷⁾ Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym. Dla ustalenia wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tych tytułów stosuje się przepisy art. 11 ust. 2–2b ustawy o podatku dochodowym.

⁷⁾ W brzmieniu ustalonym przez art. 9 pkt 4 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 8.
⁸⁾ W brzmieniu ustalonym przez art. 9 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105, 2349, 2427 i 2469 oraz z 2022 r. poz. 1265 i 1301), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2022 r., stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.

Powrót

USTAWA
z dnia 26 lipca 1991 r.

o podatku dochodowym od osób fizycznych

Art. 6.

2a. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, może być wyrażony przez jednego z małżonków. Wyrażenie wniosku przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.