Ulga uczniowska

Archiwalna treść artykułu.

Aktualna treść publikacji jest dostępna pod linkiem.
ULGA UCZNIOWSKA

Ulga z tytułu wyszkolenia uczniów (tzw. ulga uczniowska) została zlikwidowana z dniem 1 stycznia 2004 r., z zachowaniem praw nabytych na podstawie:
- art. 13 ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 202, poz. 1956, z późn. zm.),
- art. 4 ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz. U. Nr 202, poz. 1958, z późn. zm.).
Polega ona na obniżeniu podatku dochodowego o kwotę określoną w decyzji organu podatkowego o przyznaniu ulgi. Obniżenie podatku jest możliwe od miesiąca następującego po miesiącu, w którym została wydana decyzja o przyznaniu ulgi.

Osoby uprawnione do skorzystania z odliczenia
Osobami uprawnionymi do skorzystania z odliczenia są:
1. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (w tym spadkobiercy kontynuujący działalność),
2. wspólnicy spółek prawa cywilnego i osobowych spółek prawa handlowego (z wyjątkiem spółki partnerskiej)
pod warunkiem, że osoby te przed 01.01.2004 r.:
* podpisały z uczniami lub szkołami właściwe umowy i rozpoczęły praktyczną naukę zawodu lub szkolenie w celu przygotowania zawodowego nie później niż w roku szkolnym 2003/2004,
* nabyły prawo do obniżki podatku o kwotę ulgi uczniowskiej, a odliczenia te nie znalazły pokrycia w podatku obliczonym za lata poprzedzające 2004 r.

Skorzystanie z odliczenia wymaga spełnienia następujących warunków:
1. posiadanie uprawnienia do szkolenia uczniów,
2. zakończenie szkolenia pozytywnym wynikiem egzaminu,
3. szkolenie uczniów na podst. zawartej z nimi umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego albo prowadzenie zajęć praktycznych lub praktyk zawodowych uczniów szkół ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie zawodowe oraz dotychczasowych szkół ponadpodstawowych prowadzących kształcenie zawodowe,
4. złożenie wniosku o przyznanie ulgi do właściwego urzędu.

Inne uregulowania dotyczące odliczenia ulgi
1. Kwota ulgi uczniowskiej podlega odliczeniu od podatku opłacanego:
- na zasadach ogólnych,
- w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
- w formie karty podatkowej.

2. Jeżeli podatnik w okresie korzystania z ulgi:
- zmienia formę opodatkowania i jest opodatkowany zryczałtowanym podatkiem dochodowym to niewykorzystaną część ulgi w podatku dochodowym może odliczyć od podatku pobieranego w formie ryczałtu lub w formie karty podatkowej (i odwrotnie),
- uzyskuje przychody opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym i jednocześnie dochody opodatkowane wg skali to może dokonać wyboru w ramach, którego podatku dokona odliczenia; ważne aby ta sama kwota (część) ulgi nie została odliczona dwukrotnie tzn. raz od zryczałtowanego podatku dochodowego i drugi raz od podatku dochodowego od osób fizycznych.

3. Jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki to ulga uczniowska przysługuje wspólnikom proporcjonalnie do ich udziału w dochodach spółki.

4. Podatnik, któremu przyznano ulgę uczniowską, nabywa prawo do jej całkowitego wykorzystania także w przypadku likwidacji działalności gospodarczej. W takiej sytuacji ma on prawo do obniżenia podatku dochodowego obliczonego także od dochodów osiąganych z innych źródeł, w tym również od podatku obliczonego od dochodu z emerytury czy renty.

5. Podatnik nie może skorzystać z ulgi uczniowskiej w ramach podatku opłacanego w formie podatku liniowego - art. 20 pkt 1 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 202, poz. 1956, z późń. zm.).

6. Konstrukcja ulgi uczniowskiej nie pozwala na jej realizację w inny sposób niż poprzez obniżenie podatku dochodowego. Niemożliwa jest bezpośrednia wypłata na rzecz podatnika środków pieniężnych odpowiadających kwocie przyznanej ulgi uczniowskiej lub np. poprzez regulowanie nią innych zobowiązań.

7. Przepisy podatkowe nie określają terminu, w którym ulga z tytułu wyszkolenia uczniów musi zostać wykorzystana. W związku z tym, jeśli podatnik jest opodatkowany 19% podatkiem liniowym a następnie zmieni formę opodatkowania to będzie mógł skorzystać z obniżenia podatku o kwotę przyznanej ulgi, aż do pełnego jej wykorzystania.

8. Podatnik prowadzący działalność gospodarczą, uzyskujący także dochody z innych źródeł przychodów opodatkowanych wg skali podatkowej, obniża podatek obliczony od sumy uzyskanych dochodów. Analogicznie postępuje w przypadku wspólnego rozliczenia małżonków.
Uwaga: Jeśli podatnik w danym roku podatkowym poniósł stratę z działalności gospodarczej i nie uzyskał innych dochodów a rozlicza się wspólnie z małżonkiem to NIE ma on możliwości dokonania odliczenia ulgi uczniowskiej od podatku współmałżonka.

9. Niewykorzystana przez podatnika ulga uczniowska (do której nabył prawo) przechodzi na spadkobierców, kontynuujących prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie art. 97 § 2 Ordynacji podatkowej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325, z późn. zm.).
Uwaga: prawo do odliczenia nie przysługuje spadkobiercom, którzy nie kontynuują działalności.
Źródło: "Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 24701 w sprawie skorzystania z tzw. ulgi uczniowskiej" -> http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=303455D2

10. W przypadku śmierci podatnika, który nabył prawo do ulgi, i w roku, w którym zmarł osiągnął dochód (wystąpił podatek) i współmałżonek zmarłego podatnika rozlicza się na preferencyjnych zasadach - w sposób przewidziany dla wdów i wdowców (art. 6a ust. 1 ustawy o PDoF), to współmałżonek może skorzystać z ulgi uczniowskiej ale TYLKO za rok podatkowy, w którym podatnik zmarł.

11. Jeżeli podatnik w ciągu roku podatkowego korzystał z ulgi uczniowskiej (pomniejszał o nią zaliczki na podatek), a w zeznaniu rezygnuje z tej ulgi to nie musi korygować zaliczek wpłacanych w ciągu roku podatkowego, bowiem po upływie roku podatkowego obowiązek w zaliczkach wygasa. Z uwagi jednak na to, że rezygnuje z odliczania ulgi uczniowskiej - powinien uiścić odsetki za zwłokę od zaniżonych zaliczek.

Powrót

USTAWA
z dnia 12 listopada 2003 r.

o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw
(na podstawie Dz. U. z 2003 r. poz. 1956 i zmian ogłoszonych w Dz. U. z 2003 r. poz. 2201 oraz z 2004 r. poz. 2619)
Art. 13.
1. Podatnikom, którzy przed dniem 1 stycznia 2004 r. nabyli prawo do obniżki podatku dochodowego o kwotę ulgi uczniowskiej w zakresie i na zasadach określonych w art. 27c ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r., a odliczenia te nie znalazły pokrycia w podatku dochodowym obliczonym za lata poprzedzające rok 2004, przysługuje prawo do dokonywania tych odliczeń na zasadach określonych w ustawie wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r.

2. Podatnicy, którzy przed dniem 1 stycznia 2004 r. zawarli z uczniami lub szkołami właściwe umowy, o których mowa w art. 27c ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r., oraz rozpoczęli praktyczną naukę zawodu lub szkolenie w celu przygotowania zawodowego nie później niż w roku szkolnym 2003/2004, nabywają prawo do ulgi uczniowskiej po dniu 31 grudnia 2003 r. w zakresie i na zasadach określonych w art. 27c ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r.

3. Wnioski o przyznanie ulgi uczniowskiej, o której mowa w art. 27c ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r., złożone przed tym dniem, podlegają rozpatrzeniu w zakresie i na zasadach określonych w art. 27c ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r.

4. Podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 2, którym przysługuje prawo do korzystania z ulgi uczniowskiej po dniu 31 grudnia 2003 r., mają prawo do obniżenia podatku opłacanego na zasadach określonych w art. 27 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, pod warunkiem że kwoty te nie zostały odliczone od podatku opłacanego w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub w formie karty podatkowej.

5. W latach 2004-2007 kwoty wymienione w art. 27c ust. 6 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r., podlegają w każdym roku podatkowym podwyższeniu w stopniu odpowiadającym wzrostowi cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów w roku poprzedzającym ten rok podatkowy w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego.

6. Wzrost cen, o którym mowa w ust. 5, jest określany przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w komunikacie w sprawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów roku poprzedzającego rok podatkowy w stosunku do tego samego okresu roku poprzedniego, ogłaszanym na podstawie przepisów o podatkach i opłatach lokalnych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

7. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w terminie do dnia 30 listopada roku poprzedzającego rok podatkowy, w latach 2003-2006 ogłasza, w drodze rozporządzenia, na rok następny na podstawie komunikatu, o którym mowa w ust. 6, kwoty, o których mowa w art. 27c ust. 6 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r., z uwzględnieniem terminów i zasad określonych w ust. 5.

(...)

Powrót

USTAWA
z dnia 12 listopada 2003 r.

o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
(na podstawie Dz. U. z 2003 r. poz. 1958 i zmian ogłoszonych w Dz. U. z 2004 r. poz. 2619)
(...)

Art. 4.
1. Podatnikom, którzy przed dniem 1 stycznia 2004 r. nabyli prawo do obniżki zryczałtowanego podatku dochodowego o kwotę ulgi uczniowskiej w zakresie i na zasadach określonych w art. 53 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r., a odliczenia te nie znalazły pokrycia w zryczałtowanym podatku dochodowym obliczonym za lata poprzedzające rok 2004, przysługuje prawo do dokonywania tych odliczeń na zasadach określonych w ustawie wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r.

2. Podatnicy, którzy przed dniem 1 stycznia 2004 r. zawarli z uczniami lub szkołami właściwe umowy, o których mowa w art. 53 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r., oraz rozpoczęli praktyczną naukę zawodu lub szkolenie w celu przygotowania zawodowego nie później niż w roku szkolnym 2003/2004, nabywają prawo do ulgi uczniowskiej po dniu 31 grudnia 2003 r., w zakresie i na zasadach określonych w art. 53 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r.

3. Wnioski o przyznanie ulgi uczniowskiej, o której mowa w art. 53 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r., złożone przed tym dniem, podlegają rozpatrzeniu w zakresie i na zasadach określonych w art. 53 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r.

4. Podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 2, którym przysługuje prawo do korzystania z ulgi uczniowskiej po dniu 31 grudnia 2003 r., mają prawo do obniżenia podatku dochodowego opłacanego w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub w formie karty podatkowej, pod warunkiem że kwoty te nie zostały odliczone od podatku opłacanego na zasadach określonych w art. 27 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.).

(...)

Powrót

USTAWA
z dnia 26 lipca 1991 r.

o podatku dochodowym od osób fizycznych

Art. 6a.

1.¹⁾ Wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków, między którymi istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa, może być także złożony przez podatnika, który pozostawał w związku małżeńskim w roku podatkowym, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego albo zmarł po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego za ten rok.

¹⁾ W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 3 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 2; stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2021 r.
²⁾ Dodany przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2022 r.